کاربردها، تفاوت‌ها و بازار سود مایع و سود پرک در سال ۹۹

کاستیک سودا (سدیم هیدروکسید) یک ماده قلیایی قوی و بدون رنگ است که در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و تجاری کاربرد دارد. این ماده از طریق الکترولیز سدیم کلراید (آبنمک) تولید می‌شود. محصول حاصل از این فرآیند ترکیبی از سدیم هیدروکسید و آب است که به آن سود مایع گفته می‌شود و عموما در غلظت‌های ۵۰ و ۷۳   % به بازار عرضه می‌شود.

از آنجایی که سود کاستیک بازی بسیار قوی است در تماس با بسیاری از مواد مانند فلزات، پوست و غیره باعث خوردگی و تخریب می‌شود از این رو حمل و نقل و استفاده از آن مستلزم رعایت نکات ایمنی دقیقی است تا از نشت سود مایع به محیط زیست و ایجاد خطر جلوگیری کند. راه دیگری که برای آسان نمودن حمل و نقل و کم کردن خطرات کاستیک سودا مورد استفاده قرار می گیرد تولید سدیم هیدروکسید جامد است. برای این کار سود مایعی که در فرآیند هیدرولیز حاصل شده  را خشک کرده و آن را به شکل جامد (قرص، گرانوله و پرک) در می‌آورند.

غلظت این شکل‌های جامد بسیار بالا بوده و حمل و نقل و نگهداری از آنها به مراتب راحت‌تر از شکل مایع است. نوع پرک شده که به سود پرک معروف است بسیار پر طرفدار بوده و در صنایع مختلفی به کار برده می‌شود.

بازار جهانی مواد شیمیایی در سال ۲۰۲۰ (۹۹ شمسی) تحت تاثیر ویروس ناشناخته کرونا قرار گرفته است. روند بازار در مورد کاستیک سودا عملکردی دوگانه دارد. از سویی میزان تقاضا کاهش یافته و در عین حال قیمت آن با افزایش رو به رو شده است. به گزارش ICIS بازار اکثر مواد شیمیایی از جمله مشتقات کلر (مانند پلی وینیل کلراید) در این زمان تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و یک دوران رکود را تجربه می‌کنند.

با این حال پیش‌بینی می‌شود با فروکش کردن این بیماری و از سرگیری کامل فعالیت‌های صنعتی، وضعیت بازار خرید و فروش سود پرک و سایر محصولات به شرایط قبلی برگردد.

نحوه خرید و فروش

بازار خرید سود پرک و سود مایع هر کدام مشتریان خود را دارند. در بازار ایران تولیدکنندگان و فروشندگان متعددی اقدام به خرید و فروش سود مایع و سود جامد می‌کنند که در این میان تامین کنندگانی مانند مبتکران شیمی آماده ارائه تمامی اشکال این ماده بر اساس نیاز مشتریان می‌باشد. جهت خرید سود مایع کلیک کنید.

کدام صنایع از سود پرک و مایع استفاده می‌کنند؟

کاستیک سودا به دلیل قدرت بالای قلیایی و توانایی واکنش با بسیاری از ترکیبات و همچنین حلالیت بسیار مناسبی که در آب و حلال‌های دیگر دارد در حوزه‌های صنعتی گوناگونی کاربرد دارد.

 برخی دیگر از ویژگی‌های متمایز کننده این ماده عبارتند از:

• نسبت به سایر قلیاها قوی‌تر بوده و سریع‌تر واکنش می‌دهد.
• پایداری بیشتری در آب دارد و می‌توان آن را در ترکیب با آب به صورت مایع نگهداری و حمل کرد.
• محصولات جانبی ناخواسته مانند کربن دی اکسید و یا سایر کربنات های نامحلول تولید نمی‌کند.

تولیدات شیمیایی:

صنایع شیمیایی حدودا ۴۰ درصد از بازار تقاضای خرید سود پرک، گرانوله، قرص و مایع را به خود اختصاص می دهند. در این صنعت سود یکی از ترکیبات اصلی و چندکاربری است.

کاغذ و خمیر کاغذ: 

خمیرهای سولفاته و سولفیته به وسیله استخراج با کاستیک در مراحل چندگانه از ترکیبات لیگنینی زدوده می‌شوند. همچنین به عنوان رنگبر در فرآیندهای بازیابی پسماند کاغذ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ریون و سلفون: 

تولید الیاف با فرایند ویسکوز در دو مرحله نیازمند سود پرک یا مایع است. ابتدا سلولز با محلول کاستیک سودا مرسریزه شده و سلولز قلیایی تشکیل می‌دهد و سپس با محلول کاستیک رقیق مخلوط می‌شود تا قبل از اکسترودینگ الیاف ریون و فیلم های سلفون ویسکوز شود.

استخراج آلومینا:

این ترکیب قلیایی برای حل کردن سنگ معدن بوکسیت و رسوب دادن آلومینا (آلومینیوم اکسید) استفاده می‌شود. همچنین برای آبکاری قطعات آلومینیومی نیز به کار برده می‌شود.

پتروشیمی و پالایشگاه:

به عنوان جاذب کربن دی اکسید در برش‌های نفتی سبک، جاذب سولفیدها در تصفیه برش‌های مختلف و به همراه کلر به عنوان مرحله‌ای تصفیه‌ای برای حذف ترکیبات گوگردی در فرآیند شیرین سازی هیپوکلریت به کار می‌رود.

استفاده به جای سودا اش: 
سود پرک (مایع، گرانوله و یا قرصی) می‌تواند به عنوان جایگزینی برای سودا اش در صنایع مختلف استفاده شود.

سوخت‌های تجدیدپذیر:

• کاستیک سودا برای کنترل اسیدیته و تشکیل سدیم متیلات در فریند تولید بیو تانول و بیو دیزل استفاده می‌شود.
• همچنین از این ماده شیمیایی در تولید صابون در صنایع شوینده و نساجی نیز استفاده می‌شود.

نتایج:

بر اساس مواردی که در این متن گفته شد می‌توان به نتایج زیر دست یافت:

1. کاستیک سودا هم به صورت مایع و هم به صورت جامد در صنایع نساجی، تولید مواد شیمیایی، تولید صابون‌ها و شوینده‌ها، پالایش نفت، ساخت کاغذ و … کاربرد دارد.
2. استفاده از سود مایع راحت‌تر است و غلظت پایین‌تری دارد، اما فرم‌های جامد مانند سود پرک خلوص بالاتری دارند و برای نگهداری و حمل و نقل مناسب‌تر هستند.

منبع